Αν μπορούσε κάποιος να προσδιορίσει την ανθρώπινη φύση με ακρίβεια και να προβλέψει τη
λογική, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά των ανθρώπων τότε θα ξέραμε κάθε φορά γιατί μαλώνουμε με το σύντροφο μας, γιατί ερωτευόμαστε, γιατί απιστούμε… Γιατί ο κόσμος σήμερα είναι έτσι όπως είναι!
Η ανθρώπινη συμπεριφορά, ωστόσο, δεν έχει ούτε ενιαίο τρόπο εκδήλωσης, ούτε ενιαίο τρόπο μελέτης. Μεγαλώσαμε με τις κοινωνικές θεωρίες που θέλουν τον άνθρωπο να προσαρμόζεται στο περιβάλλον που διαμορφώνεται τυχαία ή/και διαμορφώνει ο ίδιος. Και πάντα στο μείγμα υπήρχε και ένα μέρος ανθρωπισμού για να καθοριστεί το δέον.
Η εξέλικτική θεωρία ήταν, όμως, πάντα προκλητική και πάντα αντίθετη στις φιλοσοφικές και κοινωνικές προσεγγίσεις της ανθρώπινης φύσης. Και τώρα που "μολύνει" την επιστήμη της ψυχολογίας αυτά που ακούμε ίσως να μη μας αρέσουν. Όχι δεν αναιρείται το γεγονός ότι το κοινωνικό περιβάλλον καθορίζει τη συμπεριφορά μας, αλλά τελικά ίσως και να μην είναι ο μόνος παράγοντας. Ούτε καν ο κύριος!
Όλες οι γυναίκες θα ήθελαν να είναι ξανθιές
Οι άντρες ίσως να προτιμούν τις ξανθιές αλλά σίγουρα προτιμούν τις νεαρές γυναίκες. Και είναι σχεδόν σίγουρο ότι οι γυναίκες προτιμούν να είναι ξανθιές γιατί αυτό δείχνει νεότητα. Πολύ πριν τη Merylin Monroe ή την Pamela Anderson, στην Ιταλία του 15ου αιώνα και μέχρι πριν δύο χιλιάδες χρόνια, οι γυναίκες έβαφαν τα μαλλιά τους ξανθά πιθανώς για να αποκτήσουν αναπαραγωγικό πλεονέκτημα.
Που το ξέρουμε; Τυπικά τα ξανθά μαλλιά είναι χαρακτηριστικό που απαντά σε όλες τις φυλές σε χαμηλές συχνότητες εκτός από τους βορειο-ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Και φαίνεται πως κάποια στιγμή, πριν από 8 έως 12 χιλιάδες χρόνια, το αναπαραγωγικό παιχνίδι μεταξύ των γυναικών έγινε ιδιαίτερα ανταγωνιστικό: Η επιβίωση των μαυρομάλληδων ευρωπαίων στους παγετώνες εξαρτιόταν από το κυνήγι το μεγάλων ζώων που όμως είχε υψηλό κόστος σε άντρες.
Ο Καναδός ανθρωπολόγος Peter Frost θεωρεί ότι οι άντρες έγιναν "είδος πολυτελείας" και ότι τα ξανθά μαλλιά έγιναν το πλεονέκτημα των γυναικών στο αναπαραγωγικό παιχνίδι. Επειδή τα ξανθά μαλλιά χάνουν την απόχρωση τους όσο αυξάνει η ηλικία, έγιναν ένας έγκυρος δείκτης της νεότητας των γυναικών και επικράτησαν.
Οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους πολυγαμικοί
Αν εξαιρέσει κανείς την ιστορία του Δυτικού πολιτισμού και την Ιουδαϊκή-Χριστιανική παράδοση, η αναπαραγωγή του ανθρώπινου είδους βασιζόταν στην πολυγαμία. Οι περιπτώσεις πολυανδρίας (ο γάμος μιας γυναίκας με πολλούς άντρες) είναι σπάνιες αλλά η πολυγυνία ήταν η κυρίαρχη μορφή γάμου. Και αυτό το ξέρουμε γιατί οι άντρες είναι ψηλότεροι από τις γυναίκες.
Αντίθετα με την μονογαμία, η πολυγυνία δημιουργεί μεγάλες εξελικτικές διαφορές μεταξύ αντρών και γυναικών. Τα μεγαλύτερα και ψηλότερα αρσενικά κέρδιζαν ευκολότερα τους αντιπάλους τους στο αναπαραγωγικό παιχνίδι γιατί προσέφεραν καλύτερη φυσική προστασία στην οικογένεια.
Το ίδιο ισχύει και για το χρήμα. Σε κοινωνίες που οι εύποροι είναι σημαντικά πιο πλούσιοι από τους άπορους άντρες, όπως αναφέρει ο George Bernard Shaw, "το ένα δέκατο ενός εύπορου άντρα ικανοποιεί καλύτερα το μητρικό ένστικτο από έναν ολόκληρο άπορο άντρα" κάνοντας την πολυγυνία προτιμητέα λύση για την πλειονότητα των γυναικών.
Οι περισσότερες γυναίκες ωφελούνται από την πολυγυνία
Όταν υπάρχουν οικονομικές ανισότητες –όπως συνήθως συμβαίνει σε κάθε ανθρώπινη κοινωνία οι περισσότερες γυναίκες θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την πολυγυνία και να «μοιραστούν» έναν εύπορο άντρα. Στη μονογαμία αντίθετα θα ήταν αναγκασμένες να παντρευτούν έναν άπορο. Οι μοναδικές εξαιρέσεις είναι οι εξαιρετικά επιθυμητές γυναίκες που σε καθεστώς μονογαμίας θα μπορούσαν πολύ άνετα να νικήσουν το συναγωνισμό και να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρουν του εύπορου άντρα.
Για τους άντρες ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Η μονογαμία εξασφαλίζει πως κάθε άντρας, εύπορος ή άπορος, θα έχει μια γυναίκα. Σίγουρα το κέρδος των λιγότερο «επιθυμητών» αντρών στο αναπαραγωγικό παιχνίδι θα είναι λιγότερο «επιθυμητές» γυναίκες αλλά αυτό είναι καλύτερο από το καθόλου.
Οι περισσότεροι βομβιστές-καμικάζι είναι μουσουλμάνοι
Οι περισσότεροι βομβιστές-καμικάζι (και όχι τρομοκράτες) είναι μουσουλμάνοι σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Diego Gambetta. Και αυτό δεν οφείλεται στο δόγμα της θρησκείας αλλά, εν αντιθέσει με άλλες θρησκείες, στο ότι ανέχεται την πολυγυνία.
Οι περισσότεροι άντρες φαντάζονται ότι θα περνούσαν καλύτερα σε καθεστώς πολυγυνίας. Αυτό που δεν έχουν σκεφτεί είναι πως, αν οι μισοί άντρες είχαν από δύο γυναίκες ο καθένας, οι αλλοι μισοί δε θα είχαν καμία. Η πολυγυνία αυξάνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των αντρών στο αναπαραγωγικό παιχνίδι και η πίεση στους νέους των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων είναι εξαιρετικά υψηλή. Έτσι, από την εξελικτική σκοπιά, αυξάνονται οι πιθανότητες οι άντρες αυτοί, έχοντας ελάχιστα να χάσουν αλλά πολλά να κερδίσουν, να καταφύγουν σε βίαια μέσα για να αποκτήσουν πρόσβαση στη «δεξαμενή» των γυναικών.
Οι γιοι μειώνουν τις πιθανότητες διαζυγίου
Αυτή η υπόθεση στηρίζεται μεν στις εξελικτικές θεωρίες (συνθήκες του παρελθόντος μας που έχουν «καταγραφεί στο DNA μας) αλλά είναι καλά τεκμηριωμένη και σήμερα. Οι κοινωνιολόγοι έχουν βρει ότι ζευγάρια με τουλάχιστον ένα αγόρι έχουν σημαντικά μικρότερη πιθανότητα να χωρίσουν σε σχέση με ζευγάρια που έχουν μόνο κόρες.
Και τη διαφορά κάνουν, πάλι, οι στρατηγικές επιτυχίας στο αναπαραγωγικό παιχνίδι. Η επιτυχία των αντρών εξαρτάται από τον πλούτο, την κοινωνική θέση και την ισχύ, ενώ των γυναικών από την νεότητα, την υγεία και τη φυσική ομορφιά. Και ενώ ένας άντρας μπορεί να κάνει ελάχιστα πράγματα για να συμβάλλει στην «επιτυχία» της κόρης του μπορεί να εξασφαλίσει τη μεταβίβαση πόρων, δύναμης και κοινωνικής αναγνώρισης στους γιους του.
Η συνεχής παρουσία του άντρα στο μεγάλωμα των παιδιών είναι καθοριστική για το γιο του και ελάχιστα σημαντική για την κόρη του. Έτσι η ύπαρξη ενός αρσενικού απογόνου μειώνει τις πιθανότητες διαζυγίου.
Οι όμορφοι άνθρωποι κάνουν περισσότερες κόρες
Είναι καλά τεκμηριωμένο πως οι Αμερικάνοι πρόεδροι, αντιπρόεδροι και αξιωματούχοι της κυβέρνησης είχαν περισσότερους γιους από ό,τι κόρες. Αντίθετα οι φτωχοί κτηνοτρόφοι Mukogodo της ανατολικής Αφρικής περισσότερες κόρες. Αρχεία θνησιμότητας του 17ου και 18ου αιώνα στη Γερμανία δείχνουν ότι οι γαιοκτήμονες είχαν περισσότερους γιους ενώ οι εργάτες και οι έμποροι περισσότερες κόρες.
Αυτό εξηγείται με την δημοφιλή θεωρία Trivers-Willard: Χωρίς να είναι γνωστό πως, η εξέλιξη φαίνεται πως στρεβλώνει το περίφημο 50-50 (άντρες-γυναίκες) στην αναπαραγωγή των ζευγαριών ανάλογα με την περίσταση(πιο πολλά αγόρια αν είναι εύποροι και πιο πολλά κορίτσια αν είναι άποροι). Έτσι οι γονείς τείνουν να περνούν στους απογόνους τους τα χαρακτηριστικά που θα τους είναι πιο χρήσιμα: Πλούτο και κοινωνική ισχύ για τους γιους και ομορφιά για τις κόρες!
Η φυσική ομορφιά είναι μια γενικώς θετική ιδιότητα αλλά συμβάλει πολύ περισσότερο στην αναπαραγωγική επιτυχία των γυναικών. Και αν η υπόθεση Trivers-Willard επεκταθεί στην ομορφιά προβλέπει ότι οι όμορφοι γονείς λογικά θα πρέπει να κάνουν περισσότερες κόρες.
Θεωρίες; Μάλλον όχι! Σε δημογραφικές έρευνες, Αμερικάνοι που χαρακτηρίζονται «πολύ ελκυστικοί» -ό,τι και αν αυτό σημαίνει- έχουν 56% πιθανότητα να αποκτήσουν κόρη. Και όχι 50%.
Ο Bill Gates και ο Paul McCartney δεν διαφέρουν πολύ από τους εγκληματίες
Εδώ και χρόνια, ο Paul McCartney ασχολείται με τη ζωγραφική χωρίς να έχει γράψει ούτε ένα εμπορικά επιτυχημένο τραγούδι. Οι εποχές που ο Bill Gates έγραφε κώδικα ή ήταν επικεφαλής της Microsoft έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Τώρα πλέον ασχολείται με φιλανθρωπίες. Ο J.D. Salinger δεν έχει δημοσιεύσει τίποτα εδώ και τριάντα χρόνια ενώ ο Ορσον Ουέλς ήταν μόλις 26 όταν έγραψε τον "Πολίτη Κέιν". Η σχέση μεταξύ παραγωγικότητας και ηλικίας (η καμπύλη ηλικίας-ευφυΐας) είναι ίδια με τη καμπύλη εγκλήματος-ηλικίας και κάθε ιδιότητας (συναρτήσει της ηλικίας) που μπορεί να μετρηθεί. Ευφυΐα και εγκληματικότητα αυξάνονται κατακόρυφα στη νεαρή ηλικία, και μειώνονται κατακόρυφα στη μέση ηλικία. Αντίθετα οι ίδιες συναρτήσεις στις γυναίκες εξαρτώνται λιγότερο από την ηλικία.
Γιατί; Διότι, οι γυναίκες πολύ συχνά λένε «όχι» στους άντρες. Οι άντρες, σε όλη την ιστορία, έπρεπε να κατακτήσουν άγνωστες χώρες, να κερδίσουν πολέμους, να συνθέσουν συμφωνίες, να γράψουν βιβλία, να κάνουν επιστημονικές ανακαλύψεις, να παίξουν ροκ μουσική ή να γράψουν κώδικα για τις κερδίσουν. Και όλα αυτά πολύ σύντομα! Ο ανταγωνισμός μεταξύ των αντρών στο αναπαραγωγικό παιχνίδι μπορεί να εξηγήσει τόσο την εγκληματική συμπεριφορά όσο και τη δημιουργική. Και οι δύο πλευρές στο αρχέγονο περιβάλλον ενισχύουν την αναπαραγωγική επιτυχία. Σε κάποιες περιπτώσεις το μέσο μπορεί να ήταν η φυσική υπεροχή και σε άλλες η πνευματική.
Η κλιμακτήριος είναι μύθος. Ή κάπως έτσι…
Πολλοί πιστεύουν ότι και οι μεσήλικες άντρες περνούν κρίση. Όχι ακριβώς! Οι άντρες περνούν «κλιμακτήριο» επειδή ακριβώς οι σύζυγοι τους περνούν από τη φάση της εμμηνόπαυσης. Εξελικτικά, η λήξη της αναπαραγωγικής καριέρας της γυναίκας αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον των αντρών για νεότερες γυναίκες.
Ένας 50χρονος άντρας παντρεμένος με μια 25χρονη γυναίκα δεν θα βιώσει την κρίση της μέσης ηλικίας σε αντίθεση με ένα 25χρονο παντρεμένο με μια 50χρονη γυναίκα. Και όταν ένας 50άρης αγοράζει ένα καινούριο σπορ αυτοκίνητο δεν προσπαθεί να κερδίσει πίσω τη νιότη του αλλά προσπαθεί να προσελκύσει νεότερες γυναίκες για να αντικαταστήσουν τη δική του.
O Bill Clinton δεν έκανε λάθος
Είναι φυσικό για τους πολιτικούς να ρισκάρουν για σεξ (αλλά μόνο αν είναι άντρες) Η Laura Betzig, ψυχολόγος-ανθρωπολόγος, πιστεύει πως σε όλη τη ιστορία του Δυτικού πολιτισμού οι πολιτικοί ήταν μονογαμικοί (μια νόμιμη σύζυγος τη φορά) αλλά η σεξουαλική τους συμπεριφορά ήταν πολυγαμική (είχαν ερωμένες, εξωσυζυγικές σχέσεις και θηλυκούς σκλάβους). Με τις συζύγους τους παρήγαγαν τους νόμιμους κληρονόμους και με τις υπόλοιπες «νόθα» παιδιά.
Η περιπέτεια του Bill Clinton το 1998 γέννησε το εξής ερώτημα: «Γιατί ο πιο ισχυρός άντρας στη γη θα έθετε σε κίνδυνο την καριέρα του για μια σχέση με μια νεαρή γυναίκα;» Από την εξελικτική σκοπιά αυτή είναι μια ανόητη ερώτηση για τη Betzig! Είναι σαν να λες σε έναν άντρα που έχει μοχθήσει να κερδίσει χρήματα να μην τα ξοδέψει. Οι άντρες μοχθούν να κερδίσουν πολιτική δύναμη γιατί, συνειδητά ή ασυνείδητα, θέλουν κερδίσουν μεγαύτερη πρόσβαση στη δεξαμενή γυναικών.
Οι άντρες παρενοχλούν σεξουαλικά τις γυναίκες γιατί δεν είναι σεξιστές
Οι έρευνες δείχνουν ότι, αναντίρρητα οι άντρες επιδιώκουν το σεξ περισσότερο από τις γυναίκες. Σε μια, κλασσική έρευνα, το 75% των αντρών συμφώνησαν στο να κάνουν σεξ μια άγνωστη αλλά γοητευτική γυναίκα ενώ καμιά γυναίκα από το δείγμα δε συμφώνησε να κάνει σεξ με έναν άγνωστο αλλά γοητευτικό άντρα.
Ο ψυχολόγος Kingsley Browne, καθηγητής στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Wayne State, διακρίνει δύο περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης: Αυτή στην οποία προσφέρονται ανταλλάγματα και αυτή στην οποία το περιβάλλον έχει έντονα επιθετικό χαρακτήρα. Και πιστεύει ότι και οι δύο περιπτώσεις είναι διαφορετικές στρατηγικές ανταγωνισμού.
Στις περιπτώσεις όπου προσφέρονται ανταλλάγματα, οι άντρες χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να κερδίσουν στο αναπαραγωγικό παιχνίδι μεταξύ άλλων αντρών. Ομοίως η προσβολή, η κατάχρηση και η υποβάθμιση είναι μέρος του ρεπερτορίου των αντρών σε ανταγωνιστικές συνθήκες για πόρους, θέσεις, προαγωγές. Και ακριβώς επειδή οι άντρες δεν είναι σεξιστές δε διακρίνουν μεταξύ αντρών και γυναικών χρησιμοποιώντας την παρενόχληση αδιακρίτως και στα δύο φύλα.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου