Για την ευκολότερη παρακολούθηση της καταγραφής τους, παρατίθενται χωρισμένες σε τέσσερις, σχετικά αυθαίρετες, υποκατηγορίες των πέντε, με ακόμη πιο αυθαίρετες ονομασίες αυτών. Εξάλλου, κάπως πρέπει να γεμίσω και την εισαγωγή...
Πάμε να τις δούμε.
Κατηγορία Πρώτη: Οι "Έχω παιχνιδιάρικη διάθεση"
Κριτήριο για την επιλογή της εν λόγω πεντάδας αποτέλεσε η έκδηλα παιχνιδιάρικη διάθεση που προδίδουν οι διασκευές. Χαλαρό κλίμα, οι δημιουργοί να παίζουν σφαλιάρες για πλάκα στο στούντιο, "ασέβεια" προς το αντικείμενο επεξεργασίας και όρεξη για τσαλάκωμα της εικόνας, είτε του θύματος είτε του θύτη.
1. The Cardigans - Iron Man originally by Black Sabbath
(First Band On The Moon, lp 1996)
Πολύ πριν οι Nouvelle Vague βγουν στο προσκήνιο, μετατρέποντας όμως σε μαϊντανό αυτό που όμορφα ξεκίνησαν, και ακόμα πιο πριν οι συλλογές τύπου Bossa N' Stones, Bossa N' Marley, Bossa N' Ta Paparia Mou Kouniountai... κατακλύσουν τα ράφια των δισκοπωλείων, ετούτοι εδώ οι Σουηδοί μετέτρεψαν το κόλλημα τους(!) με τους Sabbath και τον Ozzy (είχαν προηγηθεί τα Sabbath Bloody Sabbath και Mr.Crowley) σε pop κομψοτέχνημα με υπέροχα γυναικεία φωνητικά, χαλαρές κιθάρες και ειδυλλιακή ατμόσφαιρα.
2. Godzuki - Contact originally by Brigitte Bardot
(Pop Romantique - French Pop Classics, compilation 1999)
Αγαπώντας έντονα τα διαστημικά ηχοτόπια και κάθε είδους μπλιμπλίκια, οι Godzuki παραδίδουν συστημένο το κομμάτι του Serge Gainsbourg, κάνοντας τους Stereolab και τους Devo να χειροκροτούν και τον Sukia να ζηλεύει...
3. Ciccone Youth - Into The Groovey originally by Madonna
(The Whitey Album, lp 1988)
Οι γνωστοί μας νεοϋορκέζοι με τη συνδρομή δεινοσαυρικών συνεργατών (βλ.J. Mascis) ασελγούν πάνω στο τραγούδι της Madonna, διατηρώντας το σούπερ groovy, αλλά για υπόγεια με βρόμικες τουαλέτες και όχι λαμπερές disco.
4. Seu Jorge - Starman originally by David Bowie
(The Life Aquatic Studio Sessions, cd 2005)
Δε μπορεί παρά να αντιμετωπιστεί με δυσπιστία η πρόθεση να διασκευάσει κάποιος όχι ένα, όχι δύο, αλλά 14 κομμάτια του Bowie στα πορτογαλικά, με σκοπό κάποια από αυτά να χρησιμοποιηθούν σε μία κουλή ταινία. Το αποτέλεσμα βέβαια, αυτούς που δικαιώνει, είναι τόσο τον βραζιλιάνο τραγουδοποιό όσο και τους δημιουργούς της ταινίας. Ο δε συνδυασμός, άλλα επίπεδα... Η επιλογή καθαρά προσωπική. Θα μπορούσε να είναι το Rebel Rebel ή το Quicksand. (σημ.: Εξέφρασε το θαυμασμό του κι ο ίδιος ο Δούκας, σας παρακαλώ τώρα...)
5. Arab Strap - You Shook Me All Night Long originally by AC/DC
(The Shy Retirer EP, cd 2003)
Αυτό κι αν είναι έκπληξη! Οι μουντρούχοι και αγαπημένοι κλαψιάρηδες Σκότοι, αλλάζουν τον αδόξαστο στο κλασσικό boogie rock των Αυστραλών αρενοδαμαστών, επιτρέποντάς του να γίνει κτήμα και μοναχικών, βασανισμένων indie ψυχών (σνιφ, κλαψ, λυγμ).
Κατηγορία Δεύτερη: Οι "Είμαι καλλιτέχνης, έχω όραμα, γουστάρω να πειραματιστώ τέλος πάντων"
Εδώ έχουμε να κάνουμε με έντονη διάθεση αποδόμησης και επαναδόμησης, αρκετό σεβασμό προς το πρωτότυπο, ανεξάρτητα από το αν αυτό προσδίδεται από το τελικό αποτέλεσμα, και γενικότερα μία αντιμετώπιση της διασκευής ως άποψη.
6. Galaxie 500 - Don't Let Our Youth Go To Waste originally by Jonathan Richman
(Today, lp 1988)
Το τρίο εκ Βοστόνης μεριά, το είχε στο αίμα του να διασκευάζει κομμάτια και ομολογουμένως το αποτέλεσμα ήταν σχεδόν πάντα αξιοθαύμαστο. Με χάρη χαμαιλέοντα εγκλιματίζονταν στην εκάστοτε περίσταση και δρώντας υπόγεια πετύχαιναν την απόλυτη οικειοποίηση του αντικειμένου επεξεργασίας. Εδώ όμως, το φτάσανε πολύ μακριά, μιας και πήραν έναν ατσούμπαλο a cappella μονόλογο του συντοπίτη τους και τον μετέτρεψαν σε επικό, αυτοσχεδιαστικό και εσωστρεφή ροκ δυναμίτη.
7. Japan - All Tomorrow's Parties originally by The Velvet Underground
(Quiet Life, lp 1980)
Άπειροι, τόσο οι θαυμαστές όσο και οι διασκευαστές των Velvets, χωρίς αμφιβολία. Λίγοι όμως κατάφεραν να προσεγγίσουν την ατμόσφαιρα των πρωτομαστόρων χωρίς να επιτρέψουν την αναφορά σε χαρακτηρισμούς όπως κακέκτυπο, ατυχής προσπάθεια ή έστω αντιγραφή. Έλα όμως που ο (στα λεξικά δίπλα στη λέξη καλλιτέχνης είναι τ' όνομα μου) David Sylvian κατάφερε ν' αποδώσει εξίσου το ζοφερό κλίμα με έναν πιο μετρονομικό και παγερά ουδέτερο χαρακτήρα, όπως ακριβώς και η εποχή του.
8. Siouxsie And The Banshees - Hall Of Mirrors originally by Kraftwerk
(Through The Looking Glass, lp 1987)
Από την άλλη, η Siouxsie ανέλαβε να απογυμνώσει το Hall Of Mirrors από τη μετρονομία και το μινιμαλισμό, ντύνοντάς το έπειτα με καινούριο φορεματάκι, σαν τα δικά της. Με τούλια, ουρές και κεντητή λαιμόκοψη. Εξάλλου, εν έτει 1987 τα καρφιά και οι σβάστικες είχαν μπει στη ντουλάπα.
9. Sound Devise - All Cats Are Grey originally by The Cure
(Δυστυχώς δεν ξέρω. Σ.τ.α: Random Relations Part 2, compilation lp 1992, σωστά στην Elfish)
Κάποτε υπήρχε μία ελληνική εταιρεία με το όνομα Elfish. Χωρίς να είμαι σίγουρος, σε κάποια συλλογή της υπάρχει η εν λόγω διασκευή. Οι συντοπίτες μας φέρνουν το έτσι κι αλλιώς θαυμάσιο κομμάτι στα μέτρα τους και στην εποχή τους, μπαίνοντας σε shoegaze περιβόλια και κάνοντάς με να παραμιλάω όταν το άκουσα σε μια κακογραμμένη κασέτα από το ραδιόφωνο (Κασέτα; Ραδιόφωνο;). Δυστυχώς, μέχρι και σήμερα παραμένει η μόνη πηγή ακρόασής του, συν τη μεταφορά στο σπίτι του κατόχου της κασέτας. Όχι, δεν το έχω αντιγράψει, ελπίζω ότι θα το βρω κάποτε.
10. Roots Manuva - Yellow Submarine originally by The Beatles
(Yellow Submarine, 12'' 2002)
Ο κος Rodney Smith καθότι Άγγλος κι αυτός, δε μπορεί να μην άκουσε, για να μην πω παράκουσε, τα τραγούδια των σκαθαριών καθώς μεγάλωνε. Τώρα το πώς τα εισέπραξε και πώς αποφάσισε να τα αποδώσει, ο θεός (λέμε τώρα) και η ψυχή του το ξέρουν. Τουλάχιστον, στο δείγμα που μας γνωστοποίησε, το χαρούμενο, κίτρινο υποβρύχιο που όλοι ξέρουμε, κάνει ελεύθερη κατάδυση στο βυθό μέχρι να συναντήσει τα χαμηλότερα επίπεδα και να κάνει τους fabulous four να κολυμπάνε πανικόβλητοι στην επιφάνεια για να πάρουν ανάσα.
Κατηγορία Τρίτη: Οι "Το ξέρω ότι έχεις ψυχή, δεν κρύβεται"
Σε αυτή την κατηγορία, οι διασκευαστές παραλαμβάνουν κάποια pop - rock standards, τα μπολιάζουν με γερές δόσεις μαύρων μουσικών (soul, jazz-funk, afro-beat κ.λπ.), απογειώνουν το ρυθμό που ήδη κρύβουν μέσα τους και τα παραδίδουν στο κοινό, έτοιμα για νέες περιπέτειες.
11. Ella Fitzgerald - Sunshine Of Your Love originally by Cream
(Sunshine Of Your Love, lp 1969)
H Ella με αυτή τη διασκευή κατάφερε να αφομοιώσει πλήρως τη δυναμική του κομματιού, δημιουργώντας μάλιστα μία εξίσου κλασσική εκτέλεση που όχι μόνο έτερψε τα αυτιά όσων δεν έβοσκαν σε hard rock χωράφια, αλλά απέδειξε και ότι μπορεί περίτρανα να ακολουθήσει τις εξελίξεις.
12. Sergio Mendes & Brasil ΄66 - For What It's Worth originally by The Buffalo Springfield
(Stillness, lp 1970)
Το αντιπολεμικό άσμα των ημιγελαδάρηδων καλιφορνέζων αποκτά στιβαρή jazzy, exotica υφή με εξαίσια γυναικεία φωνητικά, κάνοντας πολλούς να μπερδεύονται σχετικά με το ποια εκτέλεση προτιμούν. Τουλάχιστον από μουσικολογικής άποψης, μιας και κοινωνιολογικά τα εύσημα έχουν ήδη αποδοθεί.
13. Africa - Paint It Black originally by The Rolling Stones
(Paint It Black - Kaleidoscopic Funk Collision, Volume 2, compilation 2003)
To Paint It Black ως κομμάτι έχει ακουστεί τόσο, μα τόσο πολύ, οπουδήποτε και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, ώστε άμα το πετύχεις (γιατί να το διαλέξεις αποκλείεται) είναι πολύ πιθανό να ξινίσει η μούρη σου. Δεν θα συμβεί το ίδιο όμως άμα ακούσεις τον επαναπροσδιορισμό του από τους Africa. Αυτοί οι παιχταράδες, το ξεχείλωσαν όσο μπορούσαν, το βύθισαν σε υποχθόνια κρουστά και το μετέτρεψαν εν τέλει σε έναν υπνωτικό afro/spiritual ψαλμό-μοιρολόι. Κι εσύ με ανοιχτό το στόμα δεν θα πιστεύεις ότι πατάς το repeat για ένα κομμάτι που ονομάζεται Paint It Black... (Η συλλογή στην οποία βρίσκεται έχει βγει από την εταιρεία Harmless. Δυστυχώς δεν έχω ακούσει κάτι άλλο από τους Africa, ούτε γνωρίζω πότε πρωτοεκδόθηκε η διασκευή στα 70s. Σ.τ.α.: το τραγούδι περιέχεται στο μοναδικό άλμπουμ που έβγαλαν οι Africa με τίτλο Music from "Lil Brown" το 1968 στην Ode.)
14. Primal Scream feat. P.P. Arnold - Understanding originally by The Small Faces
(Long Agos And Worlds Apart - A Tribute To The Small Faces, compilation 1996)
O τρελό-Gillespie επιστρατεύει το λαρύγγι της P.P. Arnold και εκτοξεύει το διαμαντάκι του Marriott και της παρέας του σε δυσθεώρητα επίπεδα, ζηλεύοντας κάτι από τη χάρη του προαναφερθέντος Sunshine of Your Love, έχοντας όμως και ένα πιο γόνιμο έδαφος να καλλιεργήσει.
15. Nostalgia 77 - Seven Nation Army originally by The White Stripes
(Seven Nation Army EP, 12'' 2004)
Η Alice Russell αναλαμβάνει τα ηνία, αντικαθιστώντας τις τσιρίδες του Jack White με καθαρόαιμα raw soul φωνητικά και τα μπάσα γκρεμίζουν τα πάντα στο διάβα τους, κάνοντας στο τέλος τα κακομαθημένα αμερικανάκια να αναρωτιούνται ποιος έχει αρχίδια και ποιος όχι.
Κατηγορία Τέταρτη: Οι "Το πρωτότυπο έφαγε τη σκόνη μου"
Για το τέλος αφήσαμε πέντε περιπτώσεις διασκευών που κατά τον γράφοντα (και αρκετούς άλλους φαντάζομαι), όχι μόνο ξεπέρασαν την πρωτότυπη εκτέλεση, αλλά και κάποιες κατάφεραν να εγκαθιδρυθούν περίτρανα στο συλλογικό υποσυνείδητο, παραγκωνίζοντας τους έκπληκτους προκατόχους τους.
16. Lush - Love At First Sight originally by The Gist
(Hypocrite, single 1994)
Του καημένου του Stuart Moxham δεν του έφτανε η πρώτη του ήττα, βλέποντας το κομμάτι του να γίνεται επιτυχία υπό τη γαλλικά διασκευή με τίτλο Cafe de Flore του Etienne Daho, ήρθαν και οι Lush μετέπειτα να μεταμορφώσουν στη κυριολεξία το έτσι κι αλλιώς μέτριο αρχικό κομμάτι σε ένα ανατριχιαστικό, αιθέριο και συναισθηματικά φορτισμένο λεπτοτέχνημα. Καλύτερα να είχε κάτσει στα αυγά του με τους Young Marble Giants.
17. The Blackeyed Susans - Memories originally by Leonard Cohen
(All Souls Alive, lp 1993)
To 1977 o Leonard Cohen συνεργάστηκε με τον Phil Spector με αποτέλεσμα επιεικώς κάτω του μετρίου, για να μην πω χειρότερα. Φαίνεται τα χνώτα τους δεν ταίριαξαν. Εδώ λοιπόν, είναι που οι Αυστραλοί πήραν ένα μέτριο κομμάτι με σουρουκλεμέ σαξόφωνα και δημιούργησαν ένα νέο, συγκλονιστικό κατασκεύασμα, με το βιολί του Warren Ellis (Ditry Three) να ζωγραφίζει και τον David McComb (The Triffids) να αποδεικνύει περίτρανα για άλλη μια φορά πόσο σπουδαίος ερμηνευτής υπήρξε.
18. Jeff Buckley - Hallelujah originally by Leonard Cohen
(Grace, lp 1994)
Πάνω κάτω την ίδια περίοδο, ένα άλλο κομμάτι του Cohen και μάλιστα πολυδιασκευασμένο, έμελλε να βρει την ερμηνεία εκείνη που μάλλον θα το χαρακτηρίζει έκτοτε. Άλλοτε με κραυγές και άλλοτε με ψίθυρους, ο μακαρίτης (κι αυτός) ξεγυμνώνει ολοκληρωτικά τον εαυτό του και κόβει ανάσες. Τέτοια κατάθεση ψυχής, λίγες φορές έχει καταγραφεί στα αυλάκια βινιλίου. Ρε σεις όμως, τώρα που το σκέφτομαι, μπας και ο θείος Leonard καταριέται όσους λένε καλύτερα τα τραγούδια του;
19. This Mortal Coil - Song To The Siren originally by Tim Buckley
(It'll End In Tears, lp 1984)
Εδώ ο πατήρ του Jeff βρίσκει τον εαυτό του στην αντίπερα όχθη, μιας και κάτι νιουγουεϊβάδικα μαστόρια με βαρύ πυροβολικό την Liz Fraser μετέτρεψαν το τραγούδι του σε σκοτεινή και αραχνιασμένη πολυθρόνα στοιχειωμένου πύργου, για να ξαποσταίνουν σ' αυτή τα βρικολάκια. Τώρα θα μου πείτε καλό είναι αυτό; Ακούστε και θα πειστείτε.
20. Johnny Cash - Hurt originally by Nine Inch Nails
(American IV: The Man Comes Around, lp 2002)
Το ξέρω είναι κλισέ, πολυακουσμένο και ό,τι άλλο θέλετε πείτε. Δεν παύει όμως να είναι με μία λέξη ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ, και η διασκευή, και το γεγονός ότι βγήκε λίγο πριν ο κος Cash αφήσει τα εγκόσμια.
Αν μετά από κάμποσες δεκαετίες αναφέρει κανείς το αρχικό πόνημα των ΝΙΝ, εγώ θα ακούσω όλους τους δίσκους του Μάριου Φραγκούλη σε ένα βράδυ για να αυτοτιμωρηθώ που έπεσα έξω!
Και έτσι για να κάνω Black Jack, κλέβω λιγάκι και προσθέτω άλλη μία, υπεράνω κατηγορίας:
21. The Raincoats - Lola originally by The Kinks
(The Raincoats, lp 1979)
Γιατί μέχρι να μάθω ποιοι το διασκευάζουν, έσκασα (αφού πρώτα ξετρελάθηκα ακούγοντάς το). Γιατί παρόλο που οι Kinks δεν υστερούσαν σε βρετανικό φλέγμα, στο αρχικό κομμάτι κάπου χάλασε η συνταγή, έως ότου βάλουν τα πράγματα στη θέση τους τα κορίτσια, πασπαλίζοντας και με μπόλικο κοριτσοτσαμπουκά. Γιατί τίποτα καλύτερο από το Palmolive!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου