Όταν μας λένε ότι μια ταινία είναι «βασισμένη σε αληθινή ιστορία», συχνά παραβλέπουμε το νοηματικό κενό που εμπεριέχει ένας ασαφής όρος όπως το «βασισμένη». Μια μικρή όμως έρευνα αποκαλύπτει τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην αυθεντική έμπνευση και στο τελικό σενάριο μιας Χολιγουντιανής παραγωγής.
Πολλές από αυτές τις αλλαγές είναι αναπόφευκτες εξαιτίας των εμφανών ορίων που υπάρχουν στο να διηγηθείς μια πραγματική ιστορία μέσα σε δύο ώρες. Επίσης, συχνά είναι απαραίτητη η χρήση «ποιητικής αδείας» για να αλλαχθεί ή να συμπυκνωθεί η ιστορία.
Κάποιοι σκηνοθέτες και σεναριογράφοι βάζουν την προσωπική τους «πινελιά» για να εξασφαλίσουν τη ροή στην αφήγηση, και με θράσος αλλάζουν ολόκληρα κομμάτια της αληθινής ιστορίας για να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς τους. Είτε αυτό σημαίνει ότι τροποποιούν έναν δύσκολο χαρακτήρα ή ότι επινοούν καταστάσεις, αυτές οι αλλαγές μπορούν να κάνουν ένα φιλμ αγνώριστο σε σχέση με το αρχικό υλικό.
Οι 5 ταινίες που ακολουθούν είναι παραγωγές βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα για τις οποίες οι σκηνοθέτες και οι σεναριογράφοι πήραν θρασύτατο θάρρος προκειμένου να φέρουν στην μνήμη τις ιστορίες της πραγματικής ζωής πίσω από αυτές.
A Beautiful Mind - 2001
Η υπόθεση του Χόλιγουντ: Ο John Nash (Russell Crowe) είναι ένας πανέξυπνος μαθηματικός που παρακολουθεί μαθήματα στο κολλέγιο του Princeton. Στα μέσα μιας επαναστατικής θεωρητικής ανακάλυψης, ο Nash αρχίζει να υποφέρει από σχιζοφρενικές παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις. Τα συμπτώματα χειροτερεύουν καθώς τα χρόνια περνάνε και αυτό έχει επίδραση στις μελέτες, στο γάμο και στην πνευματική του υγεία. Η συναισθηματική κορύφωση της ταινίας είναι όταν, σε μεγάλη πια ηλικία, απονέμεται στο Nash το βραβείο Νόμπελ. Στην κατάμεστη αίθουσα της Σουηδικής Ακαδημίας βγάζει έναν συνταρακτικό λόγο, στον οποίο ευχαριστεί την γυναίκα του που τράβηξε τόσα πολλά όλα αυτά τα χρόνια.
Η πραγματική ιστορία: Η ταινία δίνει ψεύτικα στοιχεία όταν ο Nash αρχίζει να υποφέρει από σχιζοφρένια και τον παρουσιάζει να μιλάει σε έναν φανταστικό φίλο μόνο για όσο βρίσκεται στο κολλέγιο. Η αλήθεια είναι ότι τα σχιζοφρενικά επεισόδια άρχισαν αργότερα στη ζωή του. Ο σκηνοθέτης Ron Howard αφαίρεσε επίσης οποιαδήποτε αναφορά στις ισχυριζόμενες ομοφυλοφιλικές σχέσεις του Nash και στην τεκμηριωμένη του λιτανεία από αντισημιτικά σχόλια. Το πιο αξιοπρόσεκτο είναι ότι ο Howard δημιούργησε σκηνές που δεν υπήρχαν. Παραδείγματα αποτελούν διάφορες ψευδαισθήσεις (όπως ο παρ’ ολίγον πνιγμός του μωρού του Nash), η κλειστή τελετή όπου ο Nash «χειροτονείται» από τους συμφοιτητές του (τέτοια πρακτική ποτέ δεν έλαβε χώρα στο Princeton) και η τελετή για το Βραβείο Νόμπελ.
Στο ενδιάμεσο: Ο Howard παραδέχτηκε ανοιχτά ότι το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας είναι δημιούργημα φαντασίας και μόνο «εμπνευσμένο» από γεγονότα της ζωής του John Nash. Ισχυρίστηκε ότι από μια πλευρά οι αλλαγές έγιναν γιατί ο Nash δεν ήταν πολύ θετικός στο να δώσει πολλές λεπτομέρειες για τη ζωή του. Οι παραγωγοί της ταινίας υποστήριξαν ότι οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις του Nash ήταν ανεπιβεβαίωτες και τα καυστικά αντισημιτικά του σχόλια παραλήφθηκαν γιατί θα αποσπούσαν την προσοχή από το κυρίως θέμα της ταινίας.
The Hurricane - 1999
Η υπόθεση του Χόλιγουντ: Ο Rubin Carter πέρασε μέσα από ανήσυχα και γεμάτα εγκληματικότητα παιδικά χρόνια για να γίνει ένας διάσημος μπόξερ στην κατηγορία των μέσων βαρών. Ωστόσο, κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε για τριπλό φόνο, με ποινή τρεις φορές ισόβια. Παρ’ όλες τις πεισματώδεις προσπάθειές του να αποδείξει την αθωότητά του μέσα από μια αυτοβιογραφία, ο Carter μαραζώνει στη φυλακή. Αυτό αλλάζει όταν ένα μαύρο αγόρι και ο Καναδός δάσκαλός του διαβάζουν το βιβλίο του και πείθονται για την αθωότητά του. Πετυχαίνουν να τον ελευθερώσουν αλλά όχι πριν πολεμήσουν τις ρατσιστικές προκαταλήψεις που έβαλαν αρχικά τον Carter στην φυλακή.
Η πραγματική ιστορία: Ο σκηνοθέτης Norman Jewison άλλαξε κάποια γεγονότα προκειμένου να «μαλακώσει» το χαρακτήρα του Carter. Ο Carter παρουσιάζεται να μαχαιρώνει έναν παιδεραστή σε αυτοάμυνα, αλλά αυτό που συνέβη ήταν στην πραγματικότητα μια αδικαιολόγητη επίθεση. Η ταινία απεικονίζει λανθασμένα τον Carter σαν έναν παρασημοφορημένο στρατιώτη και μεγαλοποιεί την αδεξιότητα της αστυνομίας, παρουσιάζοντας έναν αστυνομικό σαν μια σκιερή φιγούρα που απειλεί τους Καναδούς για τις προσπάθειές τους. Ακόμα και η πυγμαχία είναι παραποιημένη: η ήττα του Carter από τον Joey Giardello παρουσιάζεται σαν παρωδία στην ταινία, παρόλο που σχεδόν όλοι οι αθλητικογράφοι που παρακολούθησαν το ματς συμφώνησαν ότι ο Giardello νίκησε εύκολα. Στο τέλος, ο Jewison εκθέτει την αθωότητα του Carter σαν δεδομένη μολονότι υπήρχαν πολλοί που εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους.
Στο ενδιάμεσο: Ο Jewison διαμαρτυρήθηκε ότι σε άλλες ταινίες έχει γίνει ρουτίνα να παίρνουν τέτοιο θάρρος και ότι η ταινία «Η Καταιγίδα» βρίσκεται σε πολύ υψηλότερα standards. Όπως υποστήριξε ο Jewison, δεν «γλύκανε» την σκοτεινή πλευρά του Carter και η μόνη πραγματική αλήθεια που είχε σημασία στο περιεχόμενο της ταινίας ήταν ότι του Carter του την είχαν στημένη. Υπερασπίστηκε με σθένος την δική του άποψη για τον ήρωα και απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι ο Carter θα μπορούσε να ήταν και ένοχος: «Ήταν ο Carter ένας κατώτατης υποστάθμης άνθρωπος, εγκληματική προσωπικότητα και γεμάτος θυμό; Ναι. Ήταν η αστυνομία δίκαιη; Όχι. Ήταν ρατσιστές και προσπάθησαν να του φορτώσουν ένα φόνο; Ναι.»
Bonnie και Clyde - 1967
Η υπόθεση του Χόλιγουντ: Η Bonnie Parker (Faye Dunaway) συναντά έναν γοητευτικό νεαρό με το όνομα Clyde Barrow (Warren Beatty). Ερωτεύονται και αρχίζει το εγκληματικό ξεφάντωμα που επεκτείνεται από την Οκλαχόμα ως το Τέξας. Επιδεικτικά ληστεύουν μικρές τράπεζες, γίνονται διεθνείς διασημότητες και κλέβουν ανθρώπους που θα χαίρονταν να τους ληστέψει το κακόφημο ζευγάρι. Στην πορεία, οι Parker και Barrow συλλαμβάνουν, ακινητοποιούν και απελευθερώνουν έναν Τεξανό χωροφύλακα που τους κυνηγάει για να πάρει τα χρήματα από την επικήρυξη τους. Το δίδυμο τελικά δολοφονείται με απαίσιο τρόπο και κυρίως εξαιτίας του Τεξανού χωροφύλακα.
Η πραγματική ιστορία: Το φιλμ ήταν ελεύθερα βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα και παρέκκλινε πολύ από τα ιστορικά τεκμήρια. Οι σεναριογράφοι David Newman, Robert Benton και Robert Towne χρησιμοποίησαν την «ποιητική αδεία» για να εξάγουν ανεπιβεβαίωτα συμπεράσματα, όπως η αδυναμία του Barrow. Η ταινία παρέλειψε να δείξει ότι ο Borrow και οι συνέταιροί του ήταν υπεύθυνοι για 13 δολοφονίες, συμπεριλαμβανομένης και της εν ψυχρώ δολοφονίας των δύο αστυφυλάκων της λεωφόρου—ένα περιστατικό που έστρεψε την κοινή γνώμη εναντίον τους. Επίσης, η ταινία περιέγραφε τον Τεξανό Χωροφύλακα Frank Hamer σαν εκδικητικό και αδέξιο που είχε γελοιοποιηθεί από το δίδυμο όταν, στην πραγματικότητα, ο αυτός είναι που βοήθησε να τους συλλάβουν και να τους σκοτώσουν.
Στο ενδιάμεσο: Ο κύριος σκοπός του σκηνοθέτη Arthur Penn, του Warren Beatty και των σεναριογράφων -που συνεργάστηκαν στενά κατά τη διάρκεια της συγγραφής και της παραγωγής της ταινίας- ήταν να δημιουργήσουν ένα τολμηρό φιλμ εναρμονισμένο με το πνεύμα της αντικοινωνικής εκπαίδευσης της εποχής. Σκόπιμα δόξασαν ή κατέβασαν τους τόνους από κάποια ανδραγαθήματα και γοητείες της Bonnie και του Clyde, και έτσι δημιούργησαν «ήρωες» που αντικατόπτριζαν τη νεανική απογοήτευση της δεκαετίας του 60.
Boys Don’t Cry - 1999
H υπόθεση του Χόλιγουντ: Η Teena Brandon (Hilary Swank) είναι μια έφηβη λεσβία που μετακομίζει σε μία μικρή πόλη κοντά στο βουνό και παριστάνει το αγόρι. Η Teena εναρμονίζεται με τα ταραχοποιά στοιχεία της πόλης και ερωτευεται μια κοπέλα που ονομάζεται Lana Tisdel (Chloe Sevigny). Η Teena κατορθώσε να ξεκινήσει ένα ειδύλλιο με την Lana—χωρίς να ανακαλύψει η Lana ούτε κανείς άλλος ότι είναι γυναίκα. Η πραγματική ταυτότητα της Teena τελικά αποκαλύπτεται, η ίδια βιάζεται και δολοφονείται από δύο πρώην φίλους της.
Η πραγματική ιστορία: Οι παραγωγοί της ταινίας παρέλειψαν να αναφέρουν τον Phillip De Vine, ένα ανάπηρο άντρα που ήταν φίλος με την Teena. Κατά τον ίδιο τρόπο, η ταινία επίσης κατεβάζει τους τόνους από τις ρατσιστικές τάσεις των δολοφόνων προς τους λευκούς. Πολλοί από τους φίλους και την οικογένεια της Teena στην πραγματική ζωή διαμαρτυρήθηκαν για το πορτρέτο το δικό τους και της Teena. Η Lana Tisdel μήνυσε τους παραγωγούς της ταινίας, ισχυριζόμενη ότι κακώς την περιέγραψαν σαν μια ναρκομανή αλκοολική και λανθασμένα την παρουσίασαν να την παίρνει ο ύπνος στη σκηνή του φόνου.
Στο ενδιάμεσο: Η σκηνοθέτης και σεναριογράφος Kimberly Peirce εξέφρασε το αγωνία της για την πιθανή παραποίηση της ιστορίας της Teena, αλλά δεν το έψαξε και πολύ για να βεβαιωθεί ότι δεν θα γίνει. Η Peirce πήρε συνέντευξη από τη Lana, αλλά παρέλειψε να μιλήσει με κάποιον από τους πιο στενούς φίλους ή την οικογένεια της Teena και δεν πήρε συνέντευξη από τους δολοφόνους. Η Peirce είπε ότι απέκλεισε το χαρακτήρα του De Vine και απέφυγε πολλές συνεντεύξεις προκειμένου να επικεντρωθεί στην ερωτική ιστορία ανάμεσα στην Teena και την Lana. Σχολίασε ότι «οι άνθρωποι έστρεφαν την προσοχή τους στο έγκλημα χωρίς να δείχνουν και πολύ συναισθηματική κατανόηση».
Pearl Harbor – 2001
Η υπόθεση του Χόλιγουντ: Ο Rafe (Ben Affleck) είναι ένας πιλότος μαχητικών αεροσκαφών , που συμμετέχει στον πόλεμο πριν την ανάμειξη της Αμερικής στο πλευρό των συμμάχων. Όταν ο Rafe καταρρίπτεται, θεωρείται νεκρός και ο φίλος του Danny (Josh Hartnett) «παρηγορεί» την πρώην αγαπημένη του, την Evelyn (Kate Beckinsale). Ο Rafe γυρίζει ζωντανός και οι δύο παλιοί φίλοι γίνονται εχθροί. Αλλά η Αμερική εισχωρεί στον πόλεμο και η φιλία τους ανανεώνεται καθώς και οι δύο συμμετέχουν στην επιχείρηση Doolittle, την φημισμένη αεροπορική επίθεση στο Τόκιο.
Η πραγματική ιστορία: Ακόμα και αν θεωρήσουμε ότι η ιστορία βασίζετε πολύ χαλαρά σε πραγματικά γεγονότα, ο Michael Bay κατόρθωσε να την κάνει ακόμα πιο αναληθή ιστορικά. Στην ταινία, η νοσοκόμα Betty (Jamie King) σκοτώνεται κατά τη διάρκεια της επίθεσης στο Pearl Harbor, αλλά στην πραγματικότητα, καμία νοσοκόμα του Πολεμικού Ναυτικού δεν σκοτώθηκε από εχθρική επίθεση καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου. Επίσης, ο ανάπηρος πρόεδρος των ΗΠΑ, Franklin Roosevelt, σηκώνεται από το καροτσάκι του για να εμπνεύσει το Κογκρέσο νικώντας για πρώτη και μοναδική φορά στα ιστορικά χρονικά την πολιομυελίτιδα.
Στο ενδιάμεσο: Ο Bay υπερασπίστηκε τον εαυτό του με σθένος απέναντι στις κατηγορίες. Ισχυρίστηκε ότι πήρε συνέντευξη από αναρίθμητους ιστορικούς και επιζώντες και κατάλαβε ότι οι εκτιμήσεις για το τι έγινε κατά τη διάρκεια του πολέμου διαφέρουν πολύ ανάλογα με το ποιον ρωτούσε. Άσχετα με αυτό, όποιος έχει δει ταινίες του Michael Bay (Armageddon, Ο Βράχος) σίγουρα θα έχει αναρωτηθεί αν αυτό που είδε μπορεί να συμβαίνει στ’ αλήθεια.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου